روان‌شناسی سیاسی جامع از دو چهره کلیدی در طراحی و امضای توافق برجام یعنی دکتر حسن روحانی (رئیس‌جمهور وقت)و دکتر محمدجواد ظریف (وزیر امور خارجه وقت)-بر اساس مدل‌های «تفسیر شخصیت در سیاست خارجی»1. الگوی Barber (فعال/منفعل – مثبت/منفی)2. نظریه شخصیت‌های مذاکره‌گر Zartman و Rubin3. نظریه اسناد روانی
بخش اول: محمدجواد ظریف – دیپلمات ایدئالیست تعامل‌محور🧬 سوابق و ریشه‌های روانی:متولد ۱۳۳۸، تحصیلات عالی در آمریکا (دانشگاه دنور و ...)در علوم سیاسی و روابط بین‌الملل.نزدیک به ۳۰ سال زندگی و تجربه دیپلماتیک در غرب.آشنا با زبان و گفتمان آمریکایی–اروپایی؛ تأثیرپذیر از ادبیات "نظم بین‌الملل لیبرال".
💡 ویژگی‌های روان‌شناسی سیاسی:مولفه :شخصیت مذاکره‌گر تحلیل :سازش‌گر نرم (Conciliator) – بر اساس مدل Zartmanمولفه:رویکرد به قدرت تحلیل:برجسته‌سازی قدرت نرم و گفت‌وگو؛ پرهیز از مواجهه سختمولفه:گرایش شناختیتحلیل:اعتماد بالا به نهادهای بین‌المللی مثل سازمان ملل، آژانسمولفه: نوع ادراک تهدید
تحلیل:برون‌فکنانه؛تمرکز بر اصلاح چهره ایران در جهانمولفه:تمایل روانیتحلیل:بالا به جلب رضایت طرف مقابل به‌جای مدیریت تعادل تهدید–تضمین
🔍 آسیب‌پذیری‌های روان‌شناختی:خوش‌بینی افراطی به حسن‌نیت غربدر برخی موارد، عدم باور به ضرورت بازدارندگی سختتمرکز بیش از حد بر جلوه رسانه‌ای مذاکرات به‌جای تضمین حقوقی محکمعواطف بالا و واکنش‌های احساسی (مثال: درگیری با سردار سلیمانی یا گلایه‌های احساسی در مصاحبه‌ها)
🧩 تاثیر بر ساختار برجام:پذیرش سازوکار ماشه بدون تضمین متقابلحذف سازوکار داوری بی‌طرف بین‌المللیعدم توجه به بازگشت‌پذیری آنی تعهداتتلقی برجام به‌عنوان نقطه آغازی برای اعتمادسازی جهانی، نه معامله‌ای متوازن
🧠 بخش دوم: حسن روحانی – مصلحت‌گرای تکنوکرات میانه‌رو🧬 سوابق و زمینه‌های شکل‌گیری شخصیت:متولد ۱۳۲۷، دکترای حقوق از اسکاتلند،سابقه بلندمدت در نهادهای امنیتی–نظامی(دبیر شورای عالی امنیت ملی)گرایش به«اسلام سیاسی با چهره تکنوکراتیک»،باور به حکمرانی مدرن و اقتصاد آزادتجربه مذاکره با اروپا در دهه ۸۰
💡 ویژگی‌های روان‌شناسی سیاسی:مولفه:شخصیت سیاسیتحلیل:مدیر مصلحت‌گرای محافظه‌کار (Pragmatic Technocrat)مولفه:الگوی تعامل با غرب تحلیل:«تنش‌زدایی هوشمند»؛ باور به امکان همکاری با اروپا علیه تندروی آمریکامولفه:نگرش به توافق بین‌المللی (ادامه در نوشتار بعدی)...
05:30 - 15 July 2025
608 Views